Тораколумбалната ортоза за ‘рбетот (TLSO) е медицинскo помагало дизајнирано да го ограничи движењето на ‘рбетот по фрактура или операција. Неговата примарна намена е да ја стабилизира повредената област, што помага во процесот на заздравување, спречува понатамошно оштетување и ја ублажува болката. Иако ортозата значително ја намалува подвижноста, важно е да се знае дека не ја елиминира целосно. Затоа, клучно е постојано да се внимава на правилното држење на телото и да се избегнува свиткување, дури и додека носите ортоза. Вашиот лекар или физиотерапевт ќе одреди колку често и колку долго треба да ја носите ортозата во текот на денот, а вие мора строго да ги следите овие упатства. Иако студиите покажаа дека продолженото носење може да доведе до слабеење на мускулите на грбот, ортозата е неопходна алатка во акутната фаза, овозможувајќи порана мобилизација и обезбедувајќи чувство на сигурност.

Прилагодување на ортозата

Секојдневниот живот со ортоза бара прилагодување.

  • Секогаш носете тенка, памучна маица под ортозата.
  • Кожата под ортозата треба да се проверува секојдневно за можна иритација, црвенило или декубитус.
  • Одржувајте ја кожата чиста и сува, но избегнувајте да користите лосиони, креми или пудри на пределот покриен со ортозата.
  • Бањање генерално не е дозволено додека ја носите ортозата, освен ако вашиот лекар не ви дал конкретни упатства.

Постојат строги ограничувања на движењето на кои мора да се придржувате за да се обезбеди правилно закрепнување:

  • Избегнувајте било какво свиткување или извиткување на половината.
  • Не ги кревајте рацете над главата и избегнувајте да кревате нешто потешко од два до три килограми, особено во првите неколку недели по повредата или операцијата.
    Седењето треба да биде ограничено на не повеќе од 30 минути во континуитет. Изберете столчиња со потпирачи за раце, цврсто седиште и исправен грб, и избегнувајте ниски, меки фотелји или каучи кои поттикнуваат лошо држење на телото.

Постојат и правила за безбедно станување од кревет.

  • Прво, користејќи ги рацете и нозете, поместете ги колковите на едната страна од креветот, во исто време грбот треба да биде целосно исправен.
  • Потоа тркалајте се на страна, како трупец, без да го извиткувате ‘рбетот.
  • Спуштете ги нозете преку работ на креветот и во исто време подигнете се во седечка положба со рацете.
  • Пред да станете, останете седнати неколку моменти и длабоко дишете за да избегнете вртоглавица.

Поставување и вадење на ортозата

Правилното поставување на ортозата е клучно за нејзината ефикасност и ваша безбедност, а за ова ќе ви треба помош од друго лице на почетокот. Ортозата најчесто се става во лежечка положба. Додека лежите на страна, задниот дел од ортозата се поставува на грб, осигурувајќи се дека жлебовите на половината се поставени точно над колковите и под ребрата. Држејќи ја ортозата на место, користете ја техниката „вртење на трупец“ за да се вратите на грб. Потоа ставете го предниот дел од ортозата и прво затегнете ги долните ремени, а потоа горните ремени од двете страни. Секогаш проверувајте дали ортозата е правилно порамнета пред да станете.

Вежби и активности за побрзо закрепнување

Иако движењето е ограничено, целосната неактивност може да биде исто толку штетна како и прекумерната активност. Одењето е препорачливо и пожелно – започнете со кратки прошетки и постепено зголемувајте го растојанието, секогаш обрнувајќи внимание на правилното држење на телото. Вашиот физиотерапевт ќе ви препише специфични вежби за зајакнување на мускулите на јадрото и грбот кои се безбедни за вашата состојба. Редовното изведување на овие вежби помага да се спречи атрофија на мускулите и го подготвува телото за живот откако ќе се отстрани ортозата.

Кога да побарате медицинска помош

Опоравувањето од фрактура на пршленот е процес што бара трпение. Ортозата обично се носи околу осум недели, но тоа зависи од брзината на заздравување. Отстранувањето на ортозата треба да се прави постепено, според упатствата на физиотерапевт, за да можат мускулите полека да се прилагодат на новото оптоварување. Веднаш посетете лекар ако почувствувате зголемена болка која не се ублажува со лекови, трнење, вкочанетост или слабост во нозете, имате проблеми со контролирање на мокрењето или празнењето на цревата или ако под ортозата се појават рани или знаци на инфекција.