Нееднаквата должина на нозете, состојба позната и како анизомелија, се јавува кај дури 90 проценти од населението, но многумина не се ни свесни за тоа. Додека малите разлики телото успешно ги компензира, поголемите можат да доведат до сериозни биомеханички нарушувања и хронична болка. Во продолжение дознајте сè што треба да знаете — од првите симптоми до современите методи на лекување.

Повеќето луѓе имаат мала асиметрија во должината на нозете, но разлики помали од еден сантиметар телото најчесто ги надоместува без никакви последици. Проблемот настанува кога таа разлика станува клинички значајна, што докторите обично ја дефинираат како нееднаквост поголема од 10 до 20 милиметри. Тогаш компензациските механизми на телото, како навалување на карлицата или лесно свиткување на коленото на подолгата нога, стануваат недоволни и се сиздаваат  хронични проблеми. Иако оваа состојба е исклучително честа, многумина ја занемаруваат, припишувајќи ги болките во грбот или колковите на други причини — несвесни дека решението може да биде едноставно.

Две различни нееднаквости

Важно е да се разбере дека постојат две основни видови на нееднаквост:

  1. Анатомска (структурална) – кога една коска на ногата (бутна или потколенска) навистина е пократка од другата. Причините може да бидат вродени, како нарушен раст, или стекнати во текот на животот – поради повреди, неправилно зараснати фрактури, инфекции на коските или одредени болести.
  2. Функционална разлика – кога коските се еднакви по должина, но едната нога изгледа пократка поради проблеми во други делови од телото. Најчести причини се мускулен дисбаланс, контрактури на зглобовите, искривување на ‘рбетот (сколиоза) или асиметрија на карлицата.

Разликувањето на овие две состојби е клучно за избор на правилен третман.

Последици од долготрајна нееднаквост

Долготрајната и нелекувана разлика во должината на нозете ја нарушува целата биомеханика на телото и може да предизвика сериозни здравствени последици.
Најчест симптом е хронична болка во долниот дел на грбот, бидејќи карлицата се навалува кон пократката нога, а ‘рбетот се витка во неприродна положба – т.н. функционална сколиоза.
Со тек на време, ова нерамномерно оптоварување може да предизвика дегенеративни промени на ‘рбетните зглобови и дисковите.

Освен болките во грбот, често се јавуваат и болки во колковите, колената и глуждовите, особено на подолгата нога која трпи поголем притисок.
Зголемен е и ризикот од развој на остеоартритис, а кај спортисти и активни лица може да се јават стрес-фрактури.
Промените во одењето, како искривено или одење на прсти на пократката нога, се јасен знак дека телото веќе не може да ја компензира разликата.

Дијагноза

Процесот на дијагностика започнува со детален клинички преглед, при што лекарот го набљудува држењето на телото, начинот на одење и симетријата на карлицата.

Еден од најсигурните клинички тестови е поставување дрвени блокови со позната дебелина под стапалото на пократката нога сè додека карлицата не се израмни.
Иако мерењата со метар се чести, тие можат да бидат неточни.
Златен стандард за точно утврдување на анатомската разлика е рентген снимка на целите нозе во стоечка положба, што овозможува прецизно мерење до милиметар и помага при планирање на понатамошното лекување.

Можности за лекување: од влошки до хирургија

Пристапот кон лекување зависи од големината на разликата, возраста на пациентот и присуството на симптоми.

  • За разлики помали од 2–2,5 сантиметри, најчесто се применува конзервативен третман.
    Најефективно решение е носeње ортопедски влошки со повишување во обувката на пократката нога или повишување на ѓонот на самата чевла.
    Со тоа карлицата се враќа во неутрална положба, се растеретува ‘рбетот и болките се намалуваат.
    Кај функционалните разлики, физикалната терапија има клучна улога – со целни вежби за истегнување и зајакнување се коригира мускулниот дисбаланс и постуралните неправилности.
  • За поголеми разлики, над 2,5 сантиметри, може да биде потребно и хируршки третман.

Без разлика на методот, рана дијагноза и соодветен третман се клучни за спречување на долгорочни последици и обезбедување живот без болка и ограничувања.