Ne folëm me kirurgun ortoped, prof. dr. spec. Zoran Bozhinovskin – IShP Klinika Universitare e Traumatologjisë, Sëmundjeve Ortopedike, Anestezisë, Reanimacionit dhe Kujdesit Intensiv dhe Qendra Emergjente se si të zbulohen simptomat e mëposhtme dhe trajtimet e skoliozës.

P: A dhemb skolioza?
О: Skolioza, pra shtrembërimi i shtyllës kurrizore nuk dhemb, por shtrembërimi sjell tendosje në muskujt rreth shtyllës kurrizore. Nëse ka një shtrembërim, muskulatura tenton ta korrigjojë këtë shtrembërim dhe për shkak të kësaj, një pjesë e muskulaturës tendoset shumë më tepër se pjesët e tjera të muskulaturës së shtyllës kurrizore.
Nëse muskuli i nënshtrohet një përpjekjeje më të madhe, atëherë kjo manifestohet me shfaqjen e dhimbjes. Vetë shtrembërimi nuk dhemb, por lodhja e muskujve shkakton dhimbje dhe kjo dhimbje bën të duket se shtrembërimi i shtyllës kurrizore dhemb. Është lodhja e muskujve ajo që shkakton dhimbje, ndaj është e nevojshme të bëhen ushtrime për të forcuar muskujt e shtyllës kurrizore. Sa më shumë të forcohet muskulatura, me ton më të madh, aq më pak do të ketë dhimbje.

P: A është i rëndësishëm zbulimi i hershëm i skoliozës?
О: : Zbulimi i hershëm i skoliozës është i rëndësishëm veçanërisht për skoliozën strukturore, pra ku ka ndryshime në strukturën e shtyllës kurrizore dhe është i rëndësishëm sepse zbulimi i hershëm i skoliozës do të parandalojë përkeqësimin e mëtejshëm të skoliozës sepse trajtimi varet nga shtrembërimi i shtyllës kurrizore. Nëse është një shtrembërim i vogël, atëherë mund të bëhet një korrigjim me ushtrime dhe nëse bëhet fjalë për një shtrembërim të madh, atëherë kërkohet një zgjidhje kirurgjikale e problemit. Ekzaminimi mund të bëhet në mënyrë shumë të thjeshtë, duke qëndruar para një pasqyre, gjatë së cilës duhen parë pamjet asimetrike të trupit. Prindërit mund të bëjnë një ekzaminim nëse konstatojnë parregullsi trupore ose praninë e asimetrisë midis gjysmës së djathtë dhe të majtë të trupit. Simetria e brezit të shpatullave, (nivelimi i brezit të shpatullave), krahasimi i shpatullës së djathtë me të majtën, krahasimi i gjinjve dhe thithave të gjinjve, nëse janë në të njëjtën lartësi, nëse njëri është më i lartë se tjetri dhe krahasimi i zonës së belit për të përcaktuar ndonjë asimetri ose nëse është i dukshëm ndonjë shtrembërim. Gjithashtu, nëse vërehen shtrembërime të gjoksit (dalje, dhëmbëzime) ose të shtyllës kurrizore, është e nevojshme të shkoni te mjeku për të përcaktuar shtrembërimin dhe shkakun e shfaqjes së tij. Ekzaminimet e rregullta sistematike të fëmijëve në shkollën fillore dhe të mesme kontribuojnë shumë në zbulimin e hershëm të shtrembërimeve të shtyllës kurrizore.

P: Cili është qëllimi i trajtimit të skoliozës?
О: Skolioza, pavarësisht nëse është strukturore apo rezultat i qëndrimit jo të mirë, e ashtuquajtura skolioza posturale, trajtohet në varësi të shtrembërimit që ekziston në shtyllën kurrizore dhe trajtohet në varësi të shkallës së shtrembërimit.
Ka shkallë të caktuara të shtrembërimit të shtyllës kurrizore dhe në varësi të kësaj bëhen edhe ushtrime – nëse shtrembërimi është i vogël, deri në 20 gradë, në mënyrë që të forcohet muskulatura e shtyllës kurrizore dhe në këtë mënyrë, shtrembërimi të korrigjohet vetë. Këto ushtrime bëhen në qendra të caktuara të fizioterapisë dhe pasi pacienti t’i mësojë ato, duhet të bëhen çdo ditë në shtëpi. Qëllimi është forcimi i muskujve të dobësuar dhe reduktimi i shtrembërimit. Nëse shtrembërimi është më i theksuar, mbi 20 gradë, në këtë rast rekomandohen korse, të cilat pacienti duhet t’i mbajë 20 orë gjatë ditës, sidomos në shkollë. këto korse janë të destinuara për të korrigjuar shtrembërimet duke shtypur në pika të veçanta ku ndodh shtrembërimi dhe duke korrigjuar kështu shtrembërimin. Veshja e këtyre korseve është e detyrueshme për 20 orë në ditë dhe është afatgjatë, për sa kohë zgjat rritja intensive, nga 12 deri në 17 vjet, në varësi të pacientëve meshkuj dhe femra.

Metoda e tretë e trajtimit, nëse shtrembërimi është ende i pranishëm dhe është shumë i madh me shtrembërime të shtyllës kurrizore që janë më të mëdha se 40 gradë, kërkon trajtim kirurgjik, që nënkupton korrigjimin e shtrembërimit me shufra të caktuara që vendosen në shtyllën kurrizore dhe me vida për të fiksuar këto shufra. Duke vepruar kështu, bëhet fiksimi i shtyllës kurrizore në pjesën më të madhe të gjatësisë së saj, e cila është e përhershme dhe mbetet deri në fund të jetës. Këto janë operacione të ndërlikuara që përfshijnë shumë humbje gjaku dhe janë me rrezik të shtuar për pacientët. Trajtimi kirurgjik synohet për shtrembërime më të mëdha, të cilat fatkeqësisht janë të pranishme te pacientët dhe të këtilla ka gjithnjë e më shumë. Prandaj, është e nevojshme të punohet në ngritjen e njohurive për shtrembërimet e shtyllës kurrizore te popullata adoleshente, ndërgjegjësimi për ashpërsinë e gjendjes dhe ndërlikimet e mundshme që mund të rezultojnë nga diagnostikimi i parakohshëm dhe trajtimi jo i duhur i shtrembërimeve të shtyllës kurrizore.