Dhimbja në pjesën e përparme të gjurit në përgjithësi përshkruhet si dhimbje rreth kapakut të gjurit (patella). Një term tipik për këtë është "sindroma e dhimbjes patellofemurale" (PFPS). Është një proces ndezës i indit midis patellës të gjurit dhe kokës së femurit në gju.
Çfarë është patella?
Nyja e gjurit është bashkimi i tri kockave, femurit (kocka e kofshës) dhe kockave të pjesës së poshtme të këmbës - tibia dhe fibula. Kapaku i gjurit ose patella ndodhet përpara nyjës së gjurit dhe mbi të kalon tendini i muskulit të kofshës. Tendini mbështillet rreth patellës dhe e mban në vend, duke formuar një bashkim me kokën e femurit. Për shkak të këtij "ndërtimi", patella dhe femuri praktikisht preken. Por sipërfaqet e kontaktit janë të mbuluara me kërc, që redukton fërkimin dhe trysninë. Këtë e quajmë artikulacioni patellofemural.
Në një kyç të shëndetshëm, kupa pozicionohet në mes të kyçit patellofemural dhe lejon shpërndarjen e duhur të trysnisë në kyç. Në pacientët që vuajnë nga kondromalacia e patellës (zbutje e kërcit), kupa është pak e zhvendosur dhe nuk e shpërndan trysninë siç duhet. Rezultati i kësaj mund të jetë dëmtimi i indeve, ndezja e indit lidhës ose kërci i kyçit, me fillimin e dhimbjes së gjurit.
Si ndodh dislokimi i patellës?
Dislokimi e patellës nga pozicioni i saj i saktë mund të ndodhë për një sërë arsyesh. Një nga arsyet kryesore është një çekuilibër i forcës midis dy pjesëve të muskujve të kofshës. Shpesh ndodh që pjesa e jashtme e muskujve të kofshës të jetë dukshëm më e fortë se pjesa e brendshme, për shkak të së cilës patella tërhiqet nga jashtë. Kjo rezulton në lëvizje të pahijshme të patellës, gjatë përkuljes dhe drejtimit të pjesës së poshtme të këmbës.
Te të cilët shfaqet sindroma patellofemurale?
Sindroma patellofemurale është e zakonshme tek atletët dhe vrapuesit. Është gjithashtu një dukuri e zakonshme tek adoleshentët, gjatë një periudhe rritjeje të shpejtë dhe shfaqet më shpesh te vajzat. Te pacientët e moshuar, sindroma patellofemurale shfaqet si pasojë e proceseve degjenerative që janë për shkak të procesit të plakjes.
Cilat janë simptoma të sindromës patellofemurale?
Pacientët që kanë sindromën patellofemurale zakonisht ndjejnë dhimbje në pjesën e përparme të gjurit dhe poshtë patellës. Dhimbja mund të bëhet më e fortë gjatë aktivitetit, veçanërisht gjatë ecjes së zgjatur, ngjitjes ose zbritjes së shkallëve, ecjes në sipërfaqe të parrafshëta, ngritjes së sendeve të rënda. Herë pas here, pacientët mund të përjetojnë dhimbje dhe ngurtësi kur gjuri është i përkulur për një kohë të gjatë, si për shembull kur janë ulur.
Si trajtohet?
Trajtimi bëhet me fizioterapi. Në shumë raste, sindroma e dhimbjes patellofemurale përmirësohet me pushimin e gjurit. Pacientët duhet të shmangin lëvizjet dhe sportet si vrapimi ose futbolli që bëjnë ngarkesë të tepërt në gju. Sportet si noti, çiklizmi dhe joga janë alternativa të mira për njerëzit me dhimbje të përparme të gjurit. Ushtrojnë më pak ngarkesë në gjunjë dhe forcojnë muskujt përreth, gjë që ka përfitime afatgjata.
Ortoza për dhimbje patellofemurale
Një ortozë e tillë si Patella Pro, mund të ofrojë gjithashtu mbështetje gjatë trajtimit. Sipas hulumtimeve, ortoza Patella Pro ndihmon në stabilizimin e kyçit të gjurit dhe gjithashtu mund të zbutë dhimbjen. Ortoza merr një qasje unike, duke mbajtur patellën në kyçin e femurit, kur këmba është e përkulur.
Patella Pro ka një mekanizëm gjurmues të patellës që e drejton në mënyrë të sigurt në kyçin fiziologjik dhe kështu e parandalon të rrëshqasë jashtë. Duke e përqendruar patellën në kyç, trysnia mbi kërc shpërndahet fiziologjikisht në të gjithë sipërfaqen. Brenda pak javësh, pacienti mund të ngjitet shkallëve dhe të luajë sport me shumë më pak dhimbje.